Yerba mate - co to jest? Ale... spokojnie, od początku.

Bartosz yerbosiorb

Yerba mate to napój przyrządzany z suszonych, ciętych lub kruszonych listków i gałązek drzewa ostrokrzewu paragwajskiego. Właściwości yerba mate są doceniane już nie tylko w Ameryce Łacińskiej, ale i na całym globie.

• Yerba mate - historia i pochodzenie oryginalnej yerby
• Popularność yerba mate w Polsce
• Smak yerba mate - z czym go porównać?
• Yerba - herbata czy ziele?
• Yerba mate dla początkujących - jest w czym wybierać
• Od czego zacząć przygodę z yerbą?
• Czy yerba mate to narkotyk?

Krótka historia yerba mate

Liście Yerba mate - Ilex paraguariensis | Źródło: Wikipedia "Napar przyjaźni", yerba mate, spopularyzowany został przez jezuickich misjonarzy, w drugiej połowie XVII wieku. Misjonarze zaintrygowani byli ulubionym napojem plemienia Guarani, zamieszkującego dorzecza Parany. Odkryli oni silne pobudzenie i poprawę koncentracji, płynące z unikalnych właściwości yerba mate. Natychmiast zabrali liście ostrokrzewu paragwajskiego z powrotem do Europy, gdzie yerba zyskała niemałą popularność i stworzyła prawdziwą konkurencję dla herbaty.

Gdzie uprawiany jest ostrokrzew paragwajski

Obszary występowania upraw ostrokrzewu paragwajskiego Yerba mate pozyskiwana jest z dwóch źródeł. Jednym z nich są plantacje ostrokrzewu, rodzinne lub przemysłowe. Drugim źródłem są dziko rosnące krzewy. Niezależnie od tego w jaki sposób pozyskuje się surowiec, rośnie on jedynie na stosunkowo niewielkim obszarze ameryki południowej. Yerba mate uprawia się w Brazylii, Argentynie, Paragwaju i Urugwaju. Szczególnie dla Paragwaju, przemysł związany z wytwórstwem yerba mate, to pokaźna część całego przemysłu krajowego.

Yerba mate w Polsce i wciąż rosnąca popularność

Historia yerba mate w Polsce sięga końcówki wieku XX. Choć prawdziwą popularność zaczęła zyskiwać w drugiej dekadzie XXI wieku. Za sprawą gwałtownego wzrosty popularności zdrowego żywienia oraz mediów społecznościowych, ukształtował się pewnego rodzaju trend. A wskazuje on jasno, że prawdziwy boom popularności yerby dopiero przed nami.

Popularność yerba mate w Polsce w latach 2004-2019 | Źródło: Google Trends

Skąd ta popularność yerba mate?

Wynika to z wielu czynników. Przede wszystkim jest to w pełni naturalny napar, oferujący znacznie więcej korzyści niż kawa. Moda zdrowego żywienia niejako piętnuje nas aby sięgać po to, co nie jest przetworzone wielostopniowo. A zważmy również na sposób przygotowania yerba mate, który jest bardzo prosty. Wielu producentów yerba mate posiada certyfikaty BIO. Produkty z upraw ekologicznych również stają się co raz bardziej popularne, co potęguje wzrost popularności yerby.

Specyficzny smak yerba mate. Gorycz i dymne aromaty

Smak napoju yerba mate można określić jako "specyficzny". Czemu tak sądzę? Ponieważ ciężko jest mi go porównać go do jakiegokolwiek znanego mi napoju. Połączenie goryczy, która w zależności od producenta działa inaczej, oraz nut dymnych, również bardzo zróżnicowanych. Każdy z etapów procesu produkcji gotowego suszu ma wpływ na smak yerby. Na naszym blogu znajdziesz obszerną recenzję yerba mate marki Rosamonte. Rozkładamy tam smak tej popularnej argentyńskiej yerby na czynniki pierwsze.

Gorzki smak yerba mate

Pierwsze skrzypce w yerbie gra goryczka. Podobnie jak w różnego rodzaju piwach, goryczka przyjmuje kilka postaci. Nie inaczej jest w yerba mate. Od delikatnej, chwilowej, do mocnej i długo utrzymującej się na języku i podniebieniu. Indianie Guarani pierwotnie dosładzali sobie napar stewią. 

Yerba to ziele. A co różni ziele od herbaty?

Kwiat herbaty - Camellia | Źródło: Wikipedia Herbatą nazywamy napar przyrządzany z roślin różnych gatunków herbaty z grupy kamelia. A zioła, z definicji, to rośliny zawierające substancje wpływające na metabolizm i dostarczająca różne związki do organizmu. Stąd też winno się mowić, że yerba mate jest zielem. Lecz z drugiej strony, w naszych polskich domach często "herbatką" nazywamy wszystko, co nie jest kawą i można to zaparzyć ;)

Yerba mate dla początkujących, w zależności od preferencji smakowych

O tym jak pić yerba mate pisaliśmy już na naszym blogu, ale warto wspomnieć o kilku wskazówkach dla początkujących mateistów.

Przede wszystkim, przy wyborze swojej pierwszej yerby, nie zalecam eksperymentowania. Aby wypracować sobie w przyszłości punkt odniesienia, wybierz yerba mate tradycyjną, bez dodatków smakowych i skup się na pozycjach pochodzącą od południowo-amerykańskich producentów. 

Warto też wybrać uniwersalną bombillę do yerba mate, która sprawdzi się przy grubo-ciętych, jak i pylastych yerbach. Na naszym blogu znajduje się ranking najczęściej wybieranych bombill.

Zacznijmy od początku. Czego potrzebujesz do zaparzenia yerba mate i jak przygotować sam napar

1. Naczynie do yerby

Naczynie do yerba mate powinno mieć odpowiedni kształt i zawężać się do wieka. To pozwala nam na usypanie kopczyka z suszu, co ma wpływ na trwałość smaku, oraz utrzymamy w ten sposób pył z dala od filtra bombilli. Wybraliśmy jakiś czas temu 5 najlepszych naczyń do yerba mate, polecam sprawdzić.

2. Bombilla

Bombilla to słomka zakończona filtrem, najcześciej wykonana ze stali nierdzewnej. Dostępne są również takie wykonane z bambusa, drewna, alpaki czy srebra. Jej sztandarowym zadaniem jest odfiltrowanie z napoju wszelkich fusów, niekiedy także pyłów. Ale także sprawia, że picie yerba mate jest niezwykle praktyczne. Podobnie jak w przypadku naczyń, stworzyliśmy zestawienie najchętniej wybieranych bombill do yerba mate.

3. Susz yerba mate

Popularność yerba mate spowodowała ogromny wzrost światowego popytu na ten napój. Co za tym idzie, wzrosła liczba producentów i dystrybutorów, a oferta produktowa wzbogaciła się o cały wachlarz różnego rodzaju produktów. Od tradycyjnych, uprawianych w różnych częściach ameryki południowej, po różnego rodzaju mieszanki owocowo smakowe yerba mate. Nie zapomnij zajrzeć do naszego rankingu najlepszych yerba mate!

Jak parzyć yerba mate

Przygotowanie naparu z yerba mate jest stosunkowo prostą czynnością. Weź swoje naczynie i wypełnij je w 1/2, maksymalnie w 3/4 objętości wybranym przez Ciebie suszem. Następnie zakryj naczynie ręką, przechyl je pod kątem 45 stopni i wstrząśnij kilka razy. I nie odwracaj kubka. Zanim to zrobisz, zwilż niewielką porcją wody susz będący w kubku. To spowoduje zatrzymanie pyłu pod powstałym "kopczykiem". Dzięki tej czynności ograniczamy ilość pyłu wciąganego podczas picia.

Odczekaj chwilę, niech susz lekko nasiąknie, a następnie włóż bombille do naczynia tak, aby filtr stykał się z suszem przy dnie. Oprzyj słomkę o naczynie i dopełnij je wodą, aż po samo wieko naczynia. Znów odczekaj, aby napar nabrał mocy, i gotowe. Tutaj dowiesz się więcej o tym jak pić yerba mate.

Czy yerba mate to narkotyk? Nie.

Yerba mate nie ma nic wspólnego z narkotykami. Nie zawiera żadnych substancji odurzających. Działanie yerby należy porównywać z działaniem kawy czy herbaty. Ich cechą wspólną jest wpływ alkaloid na pobudzenie organizmu. Przez cały okres picia yerby nie doświadczyłem żadnych objawów, wskazujących na psychoaktywne działanie ostrokrzewu.